Recenzja książki "Życie zero waste, żyj bez śmieci i żyj lepiej" Katarzyny Wągrowskiej

Co znajdziemy w pierwszej polskiej książce o bezodpadowym życiu? Moc motywujących informacji, inspiracji i praktycznych patentów oraz przepisów... Katarzyna Wągrowska, poznanianka, autorka bloga "Ograniczam Się" stworzyła kompendium wiedzy o zero waste. 

Odrobina teorii.

Z obszernego wstępu dowiadujemy się, na czym polega bezśmieciowy styl życia i o co w nim chodzi. Znajdujemy tam również informacje o tym, ile odpadów produkuje przeciętny Polak i co się z nimi dzieje, gdy znikną z naszego pola widzenia. Autorka z jednej strony zdaje sobie sprawę, że dążenie do pustki w domowym koszu na śmieci to droga długa i wyboista, a żeby uniknąć frustracji i zniechęcenia zmiany najlepiej wprowadzać stopniowo, z drugiej doskonale wie, że pogłębianie świadomości i testowanie ekologicznych rozwiązań jest tak pasjonujące, iż trudno się temu oprzeć. W rezultacie zero waste przestaje być celem, a staje się drogą.

Życie bez odpadów to stan, którego nie osiąga się od razu, do zmiany prowadzi seria małych kroków - dokonywanie świadomych konsumenckich wyborów. Z czasem zaczynasz rozumieć, co jest lepsze dla ciebie, twojej rodziny, twojego domu, miasta i środowiska. Co ciekawe, wydaje mi się, że ta droga nie ma końca, bo świat się zmienia, tak jak i nasze potrzeby nie zawsze są takie same. (...) Być może życie bez odpadów to mrzonka. Jednak droga do niego jest tak wciągająca, że gdy raz się na nią wstąpi, trudno z niej zejść. A jeśli nawet zboczy się ze ścieżki, po chwili refleksji wraca się na właściwe tory.

Mnie poruszyły fakty. Ponoć dziesięć procent światowego wydobycia ropy naftowej przeznacza się na produkcję i transport opakowań, na oceanach powstają i rozrastają się kolejne śmieciowe wyspy, a przeciętny Polak zużywa rocznie około czterysta pięćdziesiąt foliówek, podczas gdy Duńczyk radzi sobie z czterema. W naszym kraju mamy też około ośmiuset wysypisk śmieci, a ich hałdy mogą zajmować nawet dwadzieścia hektarów powierzchni i wznosić się na wysokość stu siedemdziesięciu metrów... Wierzycie w segregację? Jedynie kilka procent odpadów zbieranych selektywnie jest obecnie przetwarzana. A to nie wszystkie przerażające informacje, które w swojej książce zawarła Katarzyna Wągrowska. 

Pierwsze proste nawyki. 

Termos lub domowy kubek zamiast jednorazowych kubeczków na kawę i inne napoje serwowane na wynos, własny bidon w miejsce butelek z wodą, wielorazowe torby i materiałowe woreczki w opozycji do sterty jednorazowych foliówek... Kto jeszcze nie używa tych przedmiotów, niech czym prędzej zacznie! Są nie tylko ekologiczne ale nade wszystko estetyczne!

Domowa praktyka.

Książka dostarcza nam moc praktycznych wskazówek, jak przestać wytwarzać śmieci podczas codziennych czynności, co robić, by uniknąć jednorazowych opakowań żywności, kosmetyków i detergentów oraz jak radzić sobie z rzeczami, które się zepsuły lub zniszczyły. Kuchnia, łazienka i garderoba to miejsca, na które warto spojrzeć krytycznym okiem, a potem zastosować się do zawartych w książce rad. Dostajemy porady jak robić odpowiedzialne zakupy i zachętę do samodzielnego gotowania, przygotowywania przetworów, wytwarzania kosmetyków i środków czyszczących oraz reperowania i przerabiania odzieży. Znajdziemy przepisy na domowej roboty szminkę, tusz do rzęs, odżywkę i żel do włosów. 

Czego trzeba dzieciom?

Autorka skłania nas do refleksji nad konsumpcją związaną z posiadaniem dzieci. Zachęca do używania wielorazowych pieluszek i refleksji nad tym, czy przedmioty jakimi otaczamy nasze pociechy są faktycznie niezbędne.

Poznawanie świata wiąże się z obserwacją otoczenia, dotykaniem, czasem lizaniem i gryzieniem - to czynności dla dziecka oczywiste i naturalne. Czy głośno grająca zabawka z pstrokatych kolorach mu w tym pomoże? Do czego z prawdziwych rzeczy jest ona podobna? (...) Zabawki ze sklepu mają ten minus, że dają dużo gotowych, ograniczonych propozycji zabawy. Zamiast rozwijać wyobraźnię zamykają ją w pewne z góry narzucone ramy. Od początku widziałam, że zwykła łyżka czy kuchenna miska sprawia dzieciom o wiele więcej frajdy niż plastikowe resoraki czy głośne, wydające płaski elektroniczny dźwięk organki.

To podejście, z którym zdecydowanie się utożsamiam. Żałuję, że rozdział poświęcony dzieciom był tak krótki!

Rozmowy.

W publikacji znajdziemy kilka bardzo interesujących wywiadów z osobami zaangażowanymi w ruch zero waste w Polsce, w większości przedstawicielkami rodzimej proekologicznej blogosfery, ale nie tylko. Z wypiekami na twarzy czytałam zapisy rozmów z antropologiem kultury, minimalistką mieszkającą w Pradze, ekspertem od upcyklingu, praktykiem edukacji domowej, profesjonalnym edukatorem ekologicznym i prezesem Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste. Dla mnie stanowiły jedną z ciekawszych części książki i pokazywały różnorodność pojmowania tego stylu. Szkoda, że tych wywiadów było tylko sześć i wszystkie zostały przeprowadzone z kobietami. 

Na zewnątrz.

Cieszę się, że Katarzyna Wągrowska nie pominęła takich tematów jak życie w stylu zero waste poza domem oraz bezśmieciowy transport, choć wskazówki udzielone w ostatnim rozdziale są raczej zdawkowe i przydadzą się zdecydowanie bardziej mieszczuchom niż mieszkańcom wsi.

Książka bardzo mi się podobała i mam nadzieję, że przybliży ducha stylu zero waste szerszemu gronu Polaków. Autorka pokazała, że starając się nie produkować śmieci nie trzeba być ekologicznym świrem, a takie życie pogłębia świadomość i daje wiele satysfakcji. Publikacja stanowi z pewnością kopalnię inspiracji. 

--------------------------------------------------------------

Konkurs.

"Życie zero waste" otrzymałam do recenzji od wydawnictwa Znak wraz z dodatkowym egzemplarzem dla czytelników mojego bloga. Jeśli chcielibyście przeczytać tę książkę, piszcie w komentarzach co już robicie, by nie zapełniać śmieciami naszej planety i komu przekażecie książkę po jej przeczytaniu. Lekturę otrzyma ten, kto najbardziej mnie poruszy lub zainspiruje. Na odpowiedzi czekam do 30 września, a wyniki konkursu opublikuję na końcu tego posta 2 października.

Wyniki konkursu.

Zaskoczyliście mnie ilością komentarzy i patentów na ekologiczne oraz bezśmieciowe życie, chciałabym nagrodzić każdego z Was. Bo serce rośnie jak się to czyta! Wybór był trudny. Ogromnie trudny. Tym razem książka poleci do Ewy (proszę o kontakt na ekoeksperymenty@gmail.com), z życzeniami by już nigdy nie musiała wozić taczką śmieci przez las do drogi...