"Zróbmy szklarnię samodzielnie!"

Zamarzyła nam się szklarnia. Przestronna, zadaszona i światłoprzepuszczalna przestrzeń. Taka, w której nie trzeba będzie się schylać podczas pracy, która pomieści moc pomidorów, pozwoli na zmianowanie upraw pod osłonami i nie zawali się zimą pod śniegiem! 

Najpierw oglądaliśmy gotowe w internecie i załamywaliśmy ręce, że to takie kosztowne. Potem stwierdziliśmy, że może warto zrobić samemu. 

Zdecydowaliśmy się na drewniany szkielet i poliwęglan zamiast szkła. Zewnętrzne wymiary szklarni to 8,4 m długości, 4,25 m szerokości oraz 3,3 m wysokości.

Stworzenie tej konstrukcji zajęło nam cztery tygodnie codziennej pracy fizycznej jednej osoby. Trudno jest stwierdzić, ile trwało stworzenie projektu, bo ten powstawał między innymi obowiązkami. Szklarnię zaprojektował i wykonał mąż. Ja pomagałam tam, gdzie jego dwie ręce nie wystarczały.

Użyte materiały:

bloczki betonowe
piasek

papa i folia do izolacji poziomej

drewno jodłowe

impregnat do drewna

wkręty do drewna

płyty poliwęglanowe

płaskowniki

kątowniki

wkręty farmerskie
gwoździe

zawiasy

Użyte sprzęty:

łopata, motyka, grabie, widły
taczki
glebogryzarka

poziomica

piła ręczna

zagłębiarka

wiertarka

wkrętarka

szlifierka kątowa
młotek

dłuta

miara

ołówek
kątownik stolarski

Etap pierwszy - wybór miejsca, wytyczenie obrysu oraz zamiana łąki na pole uprawne.

Naszą szklarnię stawialiśmy w miejscu, gdzie od lat rosła łąka. Aby dało się tam cokolwiek uprawiać trzeba było zerwać darń i przekopać ziemię, wybrać korzenie perzu, żywokostu i jaskrów oraz moc kamieni. Robiliśmy to przy pomocy łopaty i rąk. Kamienie wynosiliśmy wiadrami i wyrzucaliśmy na ścieżkę.

Teren wytyczony, gleba wstępnie przekopana i zmieszana z piaskiem oraz obornikiem. Powstają wiązary.

 Etap drugi - poprawa struktury gleby. 

Ziemia pozbawiona darni jest mało żyzna. A beskidzkie gleby należą do wyjątkowo zbitych, gliniastych i nieprzepuszczających wody. Przekopaną ziemię wymieszaliśmy z piaskiem oraz przekompostowanym obornikiem używając ręcznej glebogryzarki na prąd.

Etap trzeci - fundament. 

Zależało nam na tym, żeby szklarnia stała poziomo i nie zapadła się z którejś strony. Zdecydowaliśmy się na fundament z betonowych bloczków ułożonych na płasko bez zaprawy. Na nich ułożyliśmy paski papy lub folii do izolacji poziomej.

Układanie fundamentu z bloczków.

Etap czwarty - wykonanie konstrukcji drewnianej.

Ta część zajęła najwięcej czasu i uwagi, wymagała też szczególnej precyzji.
Trzeba było:

• zamówić drewno w tartaku (zdecydowaliśmy się na wysuszoną jodłę, objętość - 1,25 kubika), 
• dociąć i ułożyć podwalinę,
• wykonać 8 wiązarów na słupach usztywnionych poprzecznie zastrzałami/sochami; elementy łączone częściowo zamkami a częściowo wkrętami,
• postawić (pionowo!) wiązary na słupach na podwalinach (połączenie kątownikami) usztywniając je jednocześnie w kierunku podłużnym wiatrownicami,
• przybić łaty na dach,
• w międzyczasie wszystko zaimpregnować.

Stawianie wiązarów na podwalinie.

Wiązary postawione! Impregnujemy łaty.

Przybijanie łat.

Drewniany szkielet widziany z dalsza.

Etap piąty - montaż warstwy światłoprzepuszczalnej.

Warstwą światłoprzepuszczalną naszej szklarni są płyty komorowe poliwęglanowe o grubości 4mm i z filtrem UV, który ma zapobiegać rozkładaniu się plastiku na mikroplastik. Ich wadą jest fakt, że są plastikowe i przepuszczają tylko około 80% światła (oficjalnie; faktycznie chyba nieco mniej). Takie rozwiązanie ma jednak szereg zalet - poliwęglan stanowi dobrą izolację cieplną, jest lekki i nie tłucze się jak szkło. Łatwo go transportować, nosić, ciąć i montować samodzielnie.
Wspomniane płyty występują w rozmiarach 6 x 2,1 m, my zamówiliśmy je pocięte na kawałki we wskazanych przez nas wymiarach (żeby mniej ciąć na miejscu). Poliwęglan przykręciliśmy do łat na dachu i słupów ściennych na zakładkę przy pomocy wkrętów farmerskich. Ze względu na stosunkowo wysoki współczynnik rozszerzalności cieplnej poliwęglanu nie powinno się go montować w ten sposób. Zobaczymy, czy zimą popęka...

Etap szósty - ułożenie dróżek z płyt chodnikowych.

Lubimy, gdy dróżki są wyraźne i nie zarastają chwastami, dlatego w naszych grządkach układamy je z płyt chodnikowych. Można na nie odłożyć wiadro na chwasty, węża do podlewania lub po prostu wejść w uprawy bez obaw, że coś zdepczemy lub się pobrudzimy. Na tym etapie przekopaliśmy glebę ponownie, wybraliśmy kolejne wiadro kłączy perzu i kamieni, a potem zagrabiliśmy ziemię na płasko. Mąż ułożył na tym płyty o wymiarze 35x35 cm podsypując je piaskiem, by się nie chwiały.

Chodniczki ułożone, pomidory świeżo posadzone.

Etap siódmy - drzwi.

Ponieważ szklarnię robiliśmy na ostatnią chwilę, a wiosna była wyjątkowo bezdeszczowa zasadziliśmy pomidory zanim szklarnia miała drzwi. Te powstały kilka dni później, z resztek drewna i ścinków poliwęglanu.

Drzwi gotowe!

Szacujemy, że drewniana konstrukcja pochłania około 20% światła. Czy 60% nasłonecznienia wystarczy, bo pomidory dały plony? Zobaczymy... Trzymajcie kciuki!

EDIT 11.02.2019: Więcej o naszej szklarni (kosztorys, wrażenia z użytkowania, przemyślenia o tym, co można było zrobić lepiej i rozważania nad alternatywami) znajdziecie TUTAJ.