Kompost - dlaczego taki ważny?

Produkcja kompostu to prosty sposób na zagospodarowanie odpadków ogrodowych i kuchennych oraz produkcję ekologicznego nawozu. Szacuje się, że w przeciętnym gospodarstwie domowym materiał nadający się do kompostowania stanowi ponad 40% wszystkich odpadków. Po co je wyrzucać, skoro dzięki nim możemy uzyskać "czarne złoto ogrodników".

Uważam, że prowadzenie kompostu jest jednym z filarów ekologicznego życia. Pozwala produkować mniej śmieci i wytwarzać cenny nawóz dla ekologicznych roślin. W tym poście postaram się przedstawić w skrócie na czym polega kompostowanie w ogrodzie, a potem obalić kilka mitów, które pokutują w naszym społeczeństwie i powodują, że kompostowanie kojarzy się z czymś  śmierdzącym i szalenie kłopotliwym. Wszak by kompostować kuchenne obierki, nie trzeba mieć wcale domu z ogrodem!

Od czego zacząć?

Musimy znaleźć zacienione miejsce (a najlepiej dwa lub trzy) na kompostownik lub pryzmę kompostową. Kompostownik to pojemnik drewniany lub z tworzywa sztucznego. Pryzma to górka, która tworzy się przez wrzucanie na nią kolejnych odpadków. Najwygodniej jest mieć własny przydomowy ogród, sprawdzi się jednak także działka, do której możemy dojść lub dojechać (rowerem!), a jeśli nie mamy własnego kawałka ziemi popytajmy znajomych ogrodników, czy nie ucieszyliby z dodatkowych odpadów zielonych (kompostu nigdy dosyć!). 

Kiedy już wiemy gdzie możemy magazynować tego rodzaju odpadki, wygospodarujmy jakiś pojemnik na kompost w domu. Do niego będziemy wrzucać obierki z ziemniaków, skórki z owoców, liście kalafiora i tym podobne. 

Co trzeba robić?

Gdy już mamy wyznaczone miejsce w ogrodzie i pojemnik w domu musimy tylko pamiętać o segregacji. Cała sztuka kompostowania to zbieranie odpadków organicznych w jednym miejscu przez rok, a potem czekanie następny rok. Od czasu do czasu trzeba taką stertę organicznych odpadków przekopać i przerzucić, by wszystkie miały szansę się rozłożyć i zamienić w nawóz. Ponieważ kompost tworzy się cyklicznie warto mieć dwa lub trzy miejsca na kompost. Jednego roku zbieramy odpadki tylko w jednym z nich, następnego czekamy aż się przetworzą i w tym czasie korzystamy z drugiego. Po dwóch latach mamy już doskonały nawóz, opróżniamy miejsce pierwsze i kiedy zużyjemy cały nawóz, znów je zapełniamy, a zapełnione miejsce drugie czeka aż stanie się nawozem. I tak w kółko.

Zalety kompostu:

• znacznie ogranicza produkcję śmieci w gospodarstwie domowym
• stanowi doskonały nawóz - bezpieczny w stosowaniu, gdyż jego użycie właściwie nie grozi przenawożeniem
• poprawia strukturę gleby 

Co nadaje się do kompostowania?

• resztki roślinne, powstające podczas przygotowywania posiłków (obierki warzyw i owoców, skorupki jajek itp.) 
• nadgniłe owoce
• fusy z kawy i herbaty
• skoszona trawa
• liście
• rozdrobnione gałęzie, pędy i trociny
• igliwie
• kora
• papier i tektura 
• słoma zbóż
• obornik i pomiot ptasi
  

Kompostować możemy też chwasty, gałęzie, odchody zwierzęce a nawet ludzkie. Te rozkładają się wolniej, a kompost pozyskany w taki sposób bardziej nadaje się do nawożenia drzew i krzewów lub trawnika niż warzyw i owoców jednorocznych, które wyciągamy prosto z ziemi. Dla tego rodzaju odpadków warto zarezerwować osobne miejsce. Warto też pamiętać, że jeśli kompostujemy chwasty, to na takim nawozie może ich trochę potem wyrosnąć.

Czego nie kompostować?

Niektóre źródła podają, że nie należy kompostować skórek z cytrusów i liści oraz łupin z orzecha włoskiego. Z tych pierwszych trudno pozbyć się toksycznych oprysków, więc jeśli wrzucimy je do kompostu będziemy mieć też pestycydową wkładkę. Liście z orzecha natomiast zawierają juglon, który ogranicza rozwój innych roślin, dlatego kompost z nich raczej nie pomoże nam w wyhodowaniu pięknych warzyw lub kwiatów.

Co dodawać do kompostu by stał się jeszcze lepszym nawozem?

• wapno
• popiół drzewny

Nie masz ogrodu? To żaden problem!
Możesz oddać regularnie oddawać swój kompost ogrodnikowi w potrzebie!

"Nie mam domu z ogrodem!"

Faktycznie najłatwiej jest prowadzić kompost, gdy mamy ogród. Jednak jak pokazuje Kasia z bloga Ograniczam Się, odpadki organiczne można przetwarzać nawet w mieszkaniu w bloku. Tutaj doskonały artykuł na ten temat. Pojawia się jednak pytanie - co zrobić z przekompostowanymi materią? Tzw. ziemię kompostową można schować na rok do worka i użyć w dogodnym czasie do doniczek na oknie, balkonie, tarasie... Można pogadać ze znajomym, który ma ogród lub sąsiadką, która co roku dźwiga worek ziemi do kwiatów z ogrodniczego. Niedawno powstała też mapa akcji OddamOdpady - sprawdź, może w Twoim mieście ktoś zbiera kompost?

"Obecnie nie stać mnie na kompostownik. To droga inwestycja, a nie wiem czy wytrwam w postanowieniu o kompostowaniu."
Jeśli masz ogród, to nie trzeba absolutnie nic oprócz skrawka ziemi. My tylko sypiemy odpadki na pryzmę. Nie jest to najestetyczniejsza wersja, ale zdecydowanie najtańsza! Jeśli mieszkasz w bloku, możesz skonstruować kompostownik sam - Mo Naturalnie oraz Ekologika dokładnie opisały jak to zrobić.

"Kompost śmierdzi!"
Moim zdaniem nie. Jeśli ustawimy go w cieniu, zadbamy o odpowiednie napowietrzenie i będziemy wyrzucać tam wymienione powyżej składniki, nie powinniśmy mieć problemów z przykrymi zapachami.

"Na kompoście rośnie więcej chwastów!"
Cóż, ziemia kompostowa jest żyzna, więc rośnie na niej więcej wszystkiego! Możemy prowadzić osobne pryzmy lub zbiorniki na kompost z odpadków kuchennych i osobne na kompost z chwastów, a grządki i klomby nawozić tylko tym pierwszym.

"Nie mam i nie chcę mieć grządek ani klombów, mój ogród to tylko trawa i drzewa!"
Kompost przydaje się nie tylko w grządkach. Ziemię kompostową możemy rozsiać po trawniku - zapewniam, że po tygodniu nie będzie jej widać! Możemy też wysypać przekompostowaną materię pod drzewka i krzaczki (owocowe lub ozdobne), a będą piękniej rosły!